Սույն թվականի օգոստոսի 9-ին կայացավ «Բռնությունը դեռահաս զույգերի շրջանում» խորագրով հանդիպում-քննարկումը: Միջոցառման նպատակն էր ներկայացնել «Սեր և հարգանք՝ կանխելով դեռահաս զույգերի շրջանում բռնությունը» ծրագրի շրջանակներում իրականացված «Բռնությունը երիտասարդ զույգերի շրջանում» հետազոտությունը, ծրագրի ընթացքում ստեղծված առցանց քուիզները, կայքը և սոցիալական մեդիայում իրականացված արշավները, որից հետո ունենալ քննարկում ներկայիս իրավիճակի և առկա օրենսդրական փոփոխությունների վերաբերյալ և հադես գալ բարելավման առաջարկություններով։

Հանդիպման սկզբում «Սեր և հարգանք՝ կանխելով դեռահաս զույգերի շրջանում բռնությունը» արշավի պատասխանատու Սոնա Առաքելյանը հանդես եկավ բացման խոսքով և ներկայացրեց հետազոտության արդյունքները, որից հետո հանդիպման բանախոսները անդրադարձան ներկայիս իրավիճակին և անհրաժեշտ օրենսդրական փոփոխություններին:

Հետազոտությունն իրականացվել է 1000 երիտասարդների շրջանում ՀՀ ամբողջ տարածքից՝ բացահայտելու երիտասարդ զույգերի՝ ինչպես կանանց, այնպես էլ տղամարդկաց շրջանում,  բռնության տարբեր տեսակների տարածվածությունը, դրանց ազդեցությունը և հնարավոր ուղիները, որոնց միջոցով երիտասարդները գտնում են լուծում անառողջ հարաբերություններից դուրս գալու կամ դրանք առողջացնելու:

Հետազոտությանը կարող եք ծանոթանալ՝ անցնելով հետևյալ հղմամբ՝ https://bit.ly/2Z13vsA

Հանդիպման բանախոսներն էին ՀՀ ոստիկանության քրեական հետազոտության գլխավոր վարչության անչափահասների իրավունքների պաշտպանության և ԸԲ դեմ պայքարի վարչության պետ Նելլի Դուրյանը, ՀՀ Գլխավոր դատախազության միջդատավարական քրեական վարույթի օրինականության նկատմամբ վերահսկողության պետի տեղակալ Շուշանիկ Իսրաելյանը և ՀՀ Արդարադատության նախարարության Իրավական կրթության և վերականգնողական ծրագրերի իրականացման կենտրոն ՊՈԱԿ-ի տնօրենի տեղակալ Գայանե Հովակիմյանը։

Հանդիպման երկրորդ հատվածում «Սեր և հարգանք՝ կանխելով դեռահաս զույգերի շրջանում բռնությունը» արշավի երիտասարդ դեսպանները՝ Մանան Զեյնալյանը և Մարիա Սալմասյանը, ներկայացրին օնլայն հարթակներում դեսպանների կատարած աշխատանքը, առցանք քուիզները և դրանց ընձեռած հնարավորությունները։ Հանդիպման վերջում միջոցառման մասնակիցները պատրաստակամություն հայտնեցին աշխատանքները շարունակելու և դեսպանների դրական փորձը օգտագործելու և ավելի մեծ շրջանակի երիտասարդների իրազեկելու:

Քուիզներն կարող եք ծանոթանալ՝ անցնելով հետևյալ հղմամբ՝ www.love-and-respect.org/siteAM/quiz.php 

Ֆեյսբուքյան խումբ՝ https://www.facebook.com/groups/1646397495477263/

Հասարակություն առանց բռնության ՀԿ-ն` ԻԼԳԱ Եվրոպայի աջակցությամբ, 2018 թ. մայիսի 4-6-ը կազմակերպել էր դասընթաց հոգեբանների, հոգեթերապևտների և սեքսապաթոլոգների համար։ Դասընթացը իրականցվեց մարդու իրավունքների պաշտպանության և բժշության ոլորտում մեծ փորձ ունեցող երկու բժիշկների կողմից: Ստեփան Մաթևոսյանը հոգեբույժ, հոգեթերապևտ և սեքսապաթոլոգ է, ով նաև հանդիսանում է Մոսկվայի Էնդոհեգեբենական կենտրոնի տնօրեն։ Վահե Ասրյանը սեքսապատոլոգ է, սեքսապատոլոգների հայկական ասոցացիայի անդամ։

Քննարկվող թեմաները բազմազան էին։ Վ․ Ասրյանը սկսեց իր ելույթը «Սեռական կողմնորոշում. միֆեր և իրականություն» թեմայով։ Նա ելույթ ունեցավ

Հայաստանում հասարակական և քաղաքական խտրականությունների մասին, այնուհետև կապեց խտրականությունը առողջապահական ոլորտի հետ և քննարկեց նույնասեռական անձանց կարիքները։ Քննարկման ընթացքում պարզվեց, որ մասնակիցները չունեն հստակ պատկերացում գենդերային ինքնության և սեռական կողմնորշման տարբերությունների մասին։ Ավելին, մասնակիցները չգիտեին նաև մարդու սեռական կողմնորոշման էմոցիոնալ և մտավոր ասպեկտների մասին։

Այնուհետև, բժիշկ Ստեփան Մաթևոսյանը վարեց դասընթացի երկրորդ մասը՝ ելույթ ունենալով «Գեննդերային ինքնություն, միֆեր և իրականություն» և «Բժիշկների տեղեկացված լինելու կարևորությունը ԼԳԲՏ մարդկանց հետ աշխատելիս» թեմաներով: Այս ելույթը թեժ քննարկման առիթ դարձավ հատկապես ԼԳԲՏ անձանց նկատմամբ խտրականության վերաբերյալ։

Դասընթացի ընթացքում քննարկվեցին նաև ԼԳԲՏ անձանց բժշկական կարիքները։ Ընդգծվեցին բժիշկների անտարբերությունը, կարեկցանքի պակասը, ընտանեկան ճնշումը, գիտելիքի պակասը, և բացահայտվելու վախը։ Մասնակիցները եզրակացրին, որ նմանատիպ դասընթացներ պետք է ավելի հաճախ կազմակերպվեն բժշկական հաստատություններում և գիտելիքներ տան ԼԳԲՏ անձանց բժշկական կարիքների մասին։

Ի՞նչ է բուլինգը

Շատերին անծանոթ այս տերմինն գուցե առաջին հայացքից օտար մի բառ թվա, բայց երևույթը ծանոթ է բոլորիս։ Բուլինգը (անգլ. bully՝ կռվարար, բռնարար)՝ անձի նկատմամբ կիրառվող ագրեսիվ վարքն է՝ հետապնդում, հոգեբանական տեռոր, ծեծ, հեգնանք, ծաղրանք, բամբասանքների տարածում: Այն կարող է տեղի ունենալ ցանկացած կոլեկտիվում, բայց առավել վտանգավոր է դպրոցականների ու ուսանողության շրջանում: Բուլինգն իրականացնում են անձինք, ովքեր գերակա դիրք ունեն իրենց շրջապատում, և այս ամբողջ պրոցեսում նրանք միայնակ չեն,  հաճախ շրջապատող մարդիկ, ովքեր  ուղղակի լուռ հետևում են վկաների դերերում են հանդես գալիս:

Բուլինգի ենթարկվող անձը սովորաբար չի կարող ինքն իրեն պաշտպանել, ինչի համար և ընտրվում է բռնարարի կողմից, որպես զոհ: Դրանով և բուլինգը տարբերվում կոնֆլիկտից, քանի որ կողմերը հավասար չեն:

Բուլինգը կարող է արտահայտվել ինչպես ֆիզիկական, այնպես էլ հոգեբանական բռնության տեսքով:

Ինչպե՞ս հասկանալ, որ այն ինչ տեղի է ունենում բուլինգ է

Բուլինգն ունի իր առանձնահատկությունները՝

1. Ուժերի անհավասար բաշխում

2. Բռնության կրկնվող բնույթ

3. Բուլինգի ենթարկվողի սուր էմոցիոնալ արձագանք

Բուլինգից տուժում են բոլորը՝ բռնարարը, բուլինգի ենթարկվողը, ինչպես նաև այլ մասնակիցները կամ ականատեսները:

Բուլինգի առկայությունը վատագույն ձևով փոխում է մթնոլորդը՝ լինի դա աշխատանքային միջավայր, լսարան, թե դասարան:

Վտանգներ

Երեխաների դեպքում նամանավանդ դեռահասության շրջանում, դպրոցական բուլինգը առավել վտանգավոր է: Այդ տարիքում մարդը փնտրում է իր կյանքի իմաստները, իր ճանապարհը, ինքն իրեն: Ու հանկարծ այդ ճանապարհին հանդիպում է բռնության, որը սովորաբար, հենց այն առանձնահատկության հիմքով է լինում, որը կարող է դառնալ նրա վստահության, որպես անձ հաստատվելու կարևոր անկյունաքարը: Յուրահատուկ արտաքին տեսքը, տարբերվող մտածելակերպը, սիրած զբաղմունքը, առողջական առանձնահատկությունները, սեռական կողմնորոշումը, ընտանիքի սոցիալական ծանր պայմանները և այլն:

Հետևանքներ

Բուլինգի հետևանքները կարող են շատ ծանր լինել, նաև անդառնալի: Բուլինգը հարկավոր է դադարեցնել, սակայն ինչպես դժվար է բուժել մի ամբողջ դպրոց համաճարակից, այնպես էլ դժվար է “բուժել” կոլեկտիվը բռնություն գործադրելու սովորությունից: Դա մի ամբողջ միջոցառումների փաթեթ է, հոգեբանների մասնակցությամբ ու աշխատակազմի պատրաստակամությամբ: Ավելի ցանկալի ճանապարհն է կանխարգելել իրազեկելու միջոցով՝ ներգրավելով պայքարի մեջ բոլոր հնարավոր թիրախային խմբերին:

Բուլինգի շաբաթ

Նոյեմբեր ամսի երրորդ շաբաթվա հետ է համընկնում բուլինգի դեմ պայքարի շաբաթը։ Ինչպես անցած, այնպես էլ այս տարի «Հասարակություն առանց բռնության» ՀԿ-ն ակտիվորեն մասնակցում է այդ արշավին, որի շրջանակներում էլ կազմակերպվել էր միջոցառում Երևանի դպրոցներից մեկում: Միջոցառման հիմնական նպատակն էր բարձրացնել աշակերտների իրազեկվածության մակարդակը բուլինգի վերաբերյալ, խոսել նրանց հետ կարծրատիպերից և խտրականությունից:

Չնայած երեխաներն երբևէ չէին լսել բուլինգ տերմինը, սակայն նրանք բավականաչափ ծանոթ էին երևույթին: Միասին տարբեր խաղերի միջոցով փորձ արեցինք ցույց տալու բուլինգի վնասակար կողմերը և դրա դեմ պայքարի գործուն մեխանիզմները։

Աշխարհում շատերը փետրվարի 14-ին նշում են Վալենտինի տոնը, սակայն շատերի համար այդ օրը ասոցացվում է կանանց նկատմամաբ բռնության դեմ պայքարի հետ։ «Հասարակություն առանց բռնության» ՀԿ-ն ամեն տարի կազմակերպում է միջոցառումներ՝ նպատակ ունենալով իրազեկել հանրությանը կանանց նկատմամբ բռնությունների մասին։

Ինչպես 2014 և 2016 թվականներին, այս տարի՝ 2018 թվականի Փետրվարի 14-ին նույնպես, ՀԱԲ-ը միացել էր One Billion Rising շարժմանը։

«One Billion Rising»-ը մարդկային պատմության մեջ ամենամեծ հանրային միջոցառումն է` ուղղված կանանց և աղջիկների նկատմամբ բռնության դադարեցմանը։ Արշավը մեկնարկել է 2012 թվականին՝ Վալենտինի օրը: Շարժման անվանումը կապված է ՄԱԿ-ի վիճակագրական տվյալների հետ, որոնց համաձայն աշխարհում ամեն երեք կանանցից մեկը ենթարկվում է բռնության։

Այս տարի ակցիան տեղի ունեցավ Շառլ Ազնավուրի հրապարակում` Կինո Մոսկվայի հարևանությամբ։ Մի խումբ աղջիկներ պարային ֆլեշմոբով փորձեցին կոտրել լռության շղթան։ Ակցիայի ընթացքում անցորդներին բաժանվեցին տեղեկատվական տարբեր բուկլետներով ծանրոցներ՝ իրազեկելով օրվա խորհրդի մասին։ Ֆլեշմոբի նպատակն էր կոչ անել բոլոր կանանց և աղջիկներին լինել առավել քաջ, վճռական և չվախենալ պայքարել սեփական իրավունքների համար: